Okiem dietetyka: przyprawy w zdrowej diecie

Viola Urban

4 lipca 2017 (artykuł sprzed 6 lat)

Opinie (24)

Dzięki przyprawom możemy zamienić nudne, mdłe diety w jadłospisy pełne pyszności. Ale powinniśmy zachować zdrowy rozsądek i umiar.

Okiem Dietetyka to cykl tekstów o tym, jak i gdzie zjeść zdrowo w Trójmieście. Porady przygotowuje dietetyk Viola Urban. W tym odcinku radzi, jak używać przypraw. Ostatnio pisała o diecie sezonowej, za dwa tygodnie opowie o zdrowych lodach.

O przyprawach można napisać niejedną książkę. I to nie tylko o ich kulinarnych zastosowaniach, ale także o tym, dlaczego w żywieniu są równie istotne. Już dawno odesłaliśmy do lamusa tezę, że zdrowa dieta jest mdła i nudna. Jeszcze dwadzieścia lat temu bazylia w doniczce była awangardą, a curry mogliśmy kupić tylko w dobrych delikatesach. Dzisiaj przyprawy z całego świata dostępne są bez problemu. Warto przyjrzeć im się bliżej, aby używać ich świadomie i dopasować je do swoich potrzeb.

Przyprawy ziołowe

Często zastanawiamy się, czy lepsze będą te świeże, czy suszone. Oczywiście w miarę możliwości sięgajmy po zioła zerwane prosto z ziemi, ale ich suszone odpowiedniki mogą stanowić godną alternatywę. Dlaczego warto włączyć je do diety? Przede wszystkim dlatego, że praktycznie wszystkie zioła są bardzo dobrym nośnikiem substancji bioaktywnych, które pomagają walczyć z wolnymi rodnikami, a co za tym idzie redukować ryzyko powstawania nowotworów. Wiele ziół pomaga obniżać poziom złego cholesterolu oraz regulować procesy trawienne poprzez pobudzanie wydzielania enzymów czy pobudzanie perystaltyki jelit.

Nie powinniśmy jednak z nimi przesadzać. Zanim sięgniemy po dawki wyższe niż standardowo używane do poprawy smaku i zapachu dań, zapoznajmy się bliżej ze skutkami ubocznymi przedawkowania. Niektóre zioła w przypadku kobiet w ciąży zwiększają ryzyko poronienia. Inne przyczyniają się do zwiększenia lub obniżenia ciśnienia krwi. Niektóre wchodzą też w interakcję z lekami. Jeszcze inne przy długotrwałym i nadmiernym stosowaniu mogą powodować powstawanie niedoborów witamin. Używając ziół rozsądnie, nie musimy obawiać się skutków ubocznych, ale kiedy przychodzą nam do głowy naturalne terapie, zdecydowanie należy skonsultować to ze specjalistą.

W miarę możliwości sięgajmy po zioła zerwane prosto z ziemi, ale ich suszone odpowiedniki mogą stanowić godną alternatywę.

Przyprawy warzywne

Kiedy słyszymy słowo "przyprawa" najczęściej wyobrażamy sobie sproszkowaną mieszankę różnych składników. Jest to oczywiście prawdziwe skojarzenie, ale poza wysuszonymi dodatkami do dań istnieją jeszcze te świeże. Czosnek i przeróżne odmiany cebuli to doskonały nośnik smaku w przypadku wielu dań. Bogate w allicynę i inne substancje siarkowe działają przeciwbakteryjnie. Czosnek i cebulę warto włączyć do diety zwłaszcza w formie surowej, bo wówczas zachowują najwięcej prozdrowotnych właściwości.

Do przypraw warzywnych możemy zaliczyć także papryczkę chili, paprykę słodką i ostrą w proszku. Ze względów praktycznych możemy włączyć do diety suszone odpowiedniki, ale z uwagi na właściwości zdrowotne powinniśmy starać się zamieniać przyprawy w proszku na ich świeże odpowiedniki.

Przyprawy korzenne

Wbrew pozorom do przypraw korzennych nie zaliczamy tylko tych, które rosną pod ziemią. Są to również: gałka muszkatołowa, cynamon, imbir, kurkuma, anyż, szafran, goździki, ziele angielskie, a nawet wanilia. Wszystkie te przyprawy łączy jedna zasadnicza cecha: są pikantne. W związku z tym pomagają pobudzić organizm do efektywniejszego wydzielania enzymów trawiennych, a co za tym idzie poprawiać strawność nawet ciężkich potraw.

Warto ich używać zwłaszcza do stosunkowo ciężkostrawnych dań, czyli wszelkiego rodzaju mięs (zwłaszcza tych bardziej tłustych), dań bazujących na strączkach czy kapuście. W przypadku bardziej kalorycznych deserów też możemy wspomagać się przyprawami z tej grupy. Oczywiście w miarę możliwości powinniśmy unikać dań z wysoką zawartością cukru i tłuszczu, ale jeśli już się na nie decydujemy, to dodatek usprawniających trawienie przypraw jest jak najbardziej wskazany.

Warto pamiętać: to nie sól, ale jej nadmiar szkodzi zdrowiu.

Sól

O soli nasłuchaliśmy się już tylu złych rzeczy, że większość z nas zdaje sobie sprawę, że jest szkodliwa. Warto jednak uściślić, że to nadmiar soli szkodzi, a nie sól sama w sobie. Sól powszechnie używana w naszych kuchniach to nic innego niż chlorek sodu, czyli połączenie dwóch bardzo popularnych elektrolitów, jakie krążą w naszym ciele. O ile nie przesadzimy z ilością, organizm z łatwością pozbędzie się ich razem z moczem lub potem.

W przypadku diety opartej na bazowych produktach, mamy pełną kontrolę nad ilością spożywanej soli i wówczas śmiało możemy używać jej w kuchni, zwłaszcza jeśli uprawiamy sport i nie cierpimy na żadne choroby. Jeśli natomiast preferujemy styl życia polegający na siedzeniu przed komputerem lub telewizorem, a baza naszej diety to produkty w znacznym stopniu przetworzone, to dodatkowa sól może stanowić problem. To krótka droga do nadciśnienia i chorób sercowo-naczyniowych. Warto o tym pamiętać.

Wybierając sól najlepiej sięgać po dobrej jakości sól kamienną, np. sól kłodawską lub różową sól himalajską. Mieszkając na terenie znajdującym się blisko morza bez najmniejszego ryzyka możemy zrezygnować ze spożywania soli jodowanej.

Warto dodać, że niedobór soli w diecie przy dużym wysiłku fizycznym i podczas upałów może powodować skutki o wiele gorsze niż nadciśnienie. Umiar i zdrowy rozsądek w aspekcie soli wydają się jak najbardziej słuszne. Rekomendowane dzienne spożycie soli dla osoby dorosłej o umiarkowanej aktywności fizycznej wynosi nie więcej niż 5 g (mała płaska łyżeczka).

Wydaje się, że to dużo, ale kiedy podliczymy zawartość soli w popularnych produktach spożywczych takich jak pieczywo, wędliny, sery czy gotowe sosy, ilość dozwolonej soli do wykorzystania w ciągu dnia okaże się dla wielu z nas niewystarczająca. Najlepszym sposobem na uniknięcie nadmiaru soli w diecie jest wykluczenie produktów z dużą jej zawartością i umiarkowane solenie w codziennym gotowaniu.

Pikantne przyprawy pobudzają metabolizm.

Przyprawy pobudzające metabolizm

Pikantne przyprawy takie jak papryczka chili, czosnek, kurkuma, imbir, cynamon, pieprz czy gałka muszkatołowa sprawiają, że nasze spoczynkowe tempo metabolizmu przyspiesza. Właśnie dlatego ich obecność przyda się w dietach odchudzających. Warto pamiętać, że działa to w dwie strony. Osoby, które dążą do zwiększenia masy ciała powinny unikać nadmiaru pikanterii w diecie, ponieważ utrudni to osiągnięcie nadwyżki energetycznej. Przyprawy z tej grupy nie są też polecane w przypadku chorób żołądka i jelit. Używajmy ich rozsądnie, pamiętając, że kapsaicyna nie tylko pomaga w odchudzaniu, ale też obniża ryzyko zachorowania na nowotwory. Cynamon natomiast przyda się szczególnie osobom z zaburzeniami metabolizmu glukozy, gdyż realnie oddziałuje na poziom glukozy we krwi po posiłku bogatym w węglowodany.

Musimy jednak zapamiętać, że w przypadku pomagających w odchudzaniu przypraw kij ma dwa końce. Prawie wszystkie te przyprawy pobudzają apetyt, więc jeśli naszym problemem nie jest spowolniony metabolizm, a nadmierne łakomstwo, to wręcz nie powinno się ich włączać do diety, bo tylko podsycą łaknienie.

Podsumowując: przyprawy to niesamowite źródło smaku i zdrowia. Z ich pomocą możemy zamienić nudne, mdłe diety w jadłospisy pełne pyszności. Ale jak z każdym składnikiem: powinniśmy zachować zdrowy rozsądek i umiar.

O autorze

Viola Urban: na swoim blogu OkiemDietetyka.pl tworzy od 6 lat. Z zawodu dietetyk, z zamiłowania poszukiwacz nowych smaków, z doświadczenia redaktor serwisów poświęconych kulinariom i zdrowemu stylowi życia. Lubi inspirować do lepszego jedzenia i podejmowania świadomych wyborów. W wolnych chwilach biega i szuka dobrego jedzenia na mieście. Pisze do cyklu Okiem Dietetyka.

Opinie (24) 5 zablokowanych

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-07-04 06:17

ja używam tylko przyprawy z Tybetu! (6)

6 lat
- 2 1
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-07-04 08:36
  
  (2)
  
  Raczej Tao Tao z suszonymi makaronem z Radomia
  
  6 lat
  - 7 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Raczej Tao Tao z suszonymi makaronem z Radomia
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2017-07-04 09:09
    
    Tao Tao to chyba ma Export Import Center w Łęgowie, zatem aż z Radomia?:) (1)
    
    6 lat
    
    1 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Regulamin dodawania opinii
    - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
      
      2017-07-04 09:14
      
      Tao Tao jest spoko. Kosztuje dokładnie tyle, na ile smakuje :D
      
      6 lat
      
      6 0
      
      Twoja opinia
      
      Zmień treść
      
      Tao Tao jest spoko. Kosztuje dokładnie tyle, na ile smakuje :D
      Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-07-04 09:58
  
  Od Harrego? :)
  
  chłopaki nie płaczą
  6 lat
  - 3 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Od Harrego? :)
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-07-04 11:17
  
  wolnego Tybetu?
  
  ;)
  
  j.
  6 lat
  - 2 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  ;)
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-07-04 17:10
  
  rozumiem, że własnoręcznie zbierane
  
  6 lat
  - 1 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  rozumiem, że własnoręcznie zbierane
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-07-04 06:57

A gdzie mogę się dowiedzieć o skutkach ubocznych "przedawkowania" konkretnymi przyprawami ziołowymi?

6 lat
- 15 1
Twoja opinia

Zmień treść

A gdzie mogę się dowiedzieć o skutkach ubocznych "przedawkowania" konkretnymi przyprawami ziołowymi?
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-07-04 07:25

(4)

kupując sól patrzcie co kupujecie, markety i dyskonty sprzedają "sól" warzoną z chemicznym dodatkiem antyzbrylacza...

6 lat
- 4 4
Twoja opinia

Zmień treść

kupując sól patrzcie co kupujecie, markety i dyskonty sprzedają "sól" warzoną z chemicznym dodatkiem antyzbrylacza...
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-07-04 07:33
  
  Zmartwię Cię bardziej: NaCl to chemia w czystej postaci. A sól warzona jest pozbawiona wielu cennych mikroelementów w stosunku do soli kamiennej ("warzenie" to właśnie proces robienia z soli kamiennej praktycznie czystego NaCl).
  
  6 lat
  - 7 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Zmartwię Cię bardziej: NaCl to chemia w czystej postaci. A sól warzona jest pozbawiona wielu cennych mikroelementów w stosunku do soli kamiennej ("warzenie" to właśnie proces robienia z soli kamiennej praktycznie czystego NaCl).
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-07-04 08:05
  
  (1)
  
  W dodatku wszystkie zioła są podlewane monotlenkiem diwodoru, ale o tym się nie mówi!
  
  6 lat
  - 10 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  W dodatku wszystkie zioła są podlewane monotlenkiem diwodoru, ale o tym się nie mówi!
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2017-07-04 16:04
    
    żeby chociaż czystym monotlenkiem diwodoru.... ale najczęściej zawiera on duża ilość soli (wapnia)
    
    6 lat
    
    0 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    żeby chociaż czystym monotlenkiem diwodoru.... ale najczęściej zawiera on duża ilość soli (wapnia)
    Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-07-04 08:38
  
  Kup morską sól. Smaczniejsza i zdrowsza. Ja wiem, za droga dla Ciebie bo trzy kolory dziennie jej zjadacz...
  
  6 lat
  - 3 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Kup morską sól. Smaczniejsza i zdrowsza. Ja wiem, za droga dla Ciebie bo trzy kolory dziennie jej zjadacz...
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-07-04 07:43

droga Pani Violu... (4)

czy nie byloby dobrze, gdyby ten artykuł wzbogacic o kilka informacji wybiegających poza te przepisane z pierwszej lepszej strony w internecie? bardzo brak mi przyczyn. dlaczego sól kamienna a nie warzona? albo dlaczego kamienna a nie morska? jaka jest chemiczna różnica? czym są przeciwzbrylacze i jak rozpoznac sól która je zawiera?

podobnie przyprawy pikantne.... czy ma tu znaczenie ich pochodzenie? w jaki sposób przyspieszają metabolizm? czy osoby które borykają się z nadwagą w cukrzycy mogą pozwolić sobie na przyspieszenie metabolizmu?

płytko trochę, wygląda jak przpepisane z dieta pl albo "swiat kobiety"

Małgosia
6 lat
- 45 5
Twoja opinia

Zmień treść

czy nie byloby dobrze, gdyby ten artykuł wzbogacic o kilka informacji wybiegających poza te przepisane z pierwszej lepszej strony w internecie? bardzo brak mi przyczyn. dlaczego sól kamienna a nie warzona? albo dlaczego kamienna a nie morska? jaka jest chemiczna różnica? czym są przeciwzbrylacze i jak rozpoznac sól która je zawiera? podobnie przyprawy pikantne.... czy ma tu znaczenie ich pochodzenie? w jaki sposób przyspieszają metabolizm? czy osoby które borykają się z nadwagą w cukrzycy mogą pozwolić sobie na przyspieszenie metabolizmu? płytko trochę, wygląda jak przpepisane z dieta pl albo "swiat kobiety"
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-07-04 08:28
  
  jak na tak krótki artykuł (1)
  
  to dowiedziałam się sporo
  
  a.
  6 lat
  - 6 5
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  to dowiedziałam się sporo
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2017-07-04 10:39
    
    byc moze bardzo mało wiedziałaś
    
    sa tez osoby ktorym wystarczy powiedziec "to jedz a tamto zostaw" bez wnikania w sens sprawy.
    
    Małgosia
    6 lat
    
    5 1
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    sa tez osoby ktorym wystarczy powiedziec "to jedz a tamto zostaw" bez wnikania w sens sprawy.
    Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-07-05 09:51
  
  Żałosne
  
  "Droga pani" krytykantko, znasz sie lepiej? Napisz swoj artykuł. A nie, nie możesz:)
  
  Mieszkanka
  6 lat
  - 1 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  "Droga pani" krytykantko, znasz sie lepiej? Napisz swoj artykuł. A nie, nie możesz:)
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-07-05 18:38
  
  Małgosia, ty znowu tutaj sapiesz?
  
  Weź kobieto napisz list albo maila do Trojmiasto.pl może cię przyjmą na redaktorkę. Niektórych nie interesują twoje wypociny pod artykułami dietetycznymi, tym bardziej, ze zawsze ci źle i zawsze coś musisz poprawić.
  Chcesz dogłębnej wiedzy dietetycznej i kulinarnej, to poszukaj specjalistycznych portali.
  Masz potrzebę dzielenia się swoją wiedzą? Pisz bloga, albo książkę.
  
  I już nie marudź więcej
  6 lat
  - 1 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Weź kobieto napisz list albo maila do Trojmiasto.pl może cię przyjmą na redaktorkę. Niektórych nie interesują twoje wypociny pod artykułami dietetycznymi, tym bardziej, ze zawsze ci źle i zawsze coś musisz poprawić. Chcesz dogłębnej wiedzy dietetycznej i kulinarnej, to poszukaj specjalistycznych portali. Masz potrzebę dzielenia się swoją wiedzą? Pisz bloga, albo książkę.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-07-04 08:44

szmelc (1)

Pasze w tej polsce wpie*szacie dlatego jestescie tacy tlusci

AMERYKANIN
6 lat
- 2 5
Twoja opinia

Zmień treść

Pasze w tej polsce wpie*szacie dlatego jestescie tacy tlusci
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-07-04 17:19
  
  powiedział Amerykanin, który zostawił pilota na stole i doturlał się do klawiatury
  
  6 lat
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  powiedział Amerykanin, który zostawił pilota na stole i doturlał się do klawiatury
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-07-04 17:33

Im ostrzej tym szybciej przelatuje.

Margrabia Ansbach
6 lat
- 2 0
Twoja opinia

Zmień treść

Im ostrzej tym szybciej przelatuje.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-07-04 19:31

Odór czosnku (1)

najlepiej połączyć z odorem potu i niemytych nóg

6 lat
- 6 1
Twoja opinia

Zmień treść

najlepiej połączyć z odorem potu i niemytych nóg
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-07-05 18:45
  
  do tego koniecznie
  
  Papieroski i przetrawiony alkohol.
  
  cymesik :)
  6 lat
  - 1 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Papieroski i przetrawiony alkohol.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-07-05 18:48

"Czosnek i cebulę warto włączyć do diety zwłaszcza w formie surowej, bo wówczas zachowują najwięcej prozdrowotnych właściwości."

Niektórzy nie tolerują całkowicie na surowo. Boli żołądek, wątroba i sa wzdęcia.
Warto przed spożyciem nasolić i zostawić na 15 minut. Idealnie mięknie i jest delikatniejsze.

6 lat
- 2 0
Twoja opinia

Zmień treść

Niektórzy nie tolerują całkowicie na surowo. Boli żołądek, wątroba i sa wzdęcia. Warto przed spożyciem nasolić i zostawić na 15 minut. Idealnie mięknie i jest delikatniejsze.
Regulamin dodawania opinii