Kuchnia okupacyjna. Jedzenie w czasie wojny

Łukasz Stafiej

9 grudnia 2015 (artykuł sprzed 6 lat)

Opinie (28)

- Żywiono się najprostszymi warzywami, które ludzie sami uprawiali albo kupowali na czarnym rynku za wygórowaną cenę. W takich warunkach Polki musiały wykazać się w kuchni niesamowitą kreatywnością - mówi o kuchni z czasów II wojny światowej Aleksandra Zaprutko-Janicka, autorka książki "Okupacja od kuchni".

Kawa z żołędzi, tort z fasoli czy chleb z ziemniaków - w czasie II wojny światowej polskie gospodynie domowe wznosiły się na wyżyny kulinarnej kreatywności, aby przygotować cokolwiek do jedzenia. Niektórych potraw polskiej kuchni z czasów okupacji będzie można spróbować w sobotę w bistro Food Art Company w Oliwie.

Tania, prosta, bardzo sycąca i zaskakująco smaczna - taka jest kuchnia czasów okupacyjnych według Aleksandry Zaprutko-Janickiej, autorki właśnie wydanej historyczno-kulinarnej książki "Okupacja od kuchni". Krakowska historyczka przez dwa lata przeczytała setki wspomnień, listów i gazet z lat 1939-1945. Szukała w nich śladów codziennego życia przy stole i w kuchni. Odkrywała przepisy i zaskakujące porady kulinarne z czasów, gdy w sklepach brakowało niemal wszystkiego.

- Niemiecki okupant wprowadził system kartkowy, ale był on obliczony w taki sposób, aby zagłodzić Polaków - opowiada Aleksandra Zaprutko-Janicka. - Mięso, nabiał i przyprawy były rarytasami. Żywiono się najprostszymi warzywami, które ludzie sami uprawiali albo kupowali na czarnym rynku za wygórowaną cenę. W takich warunkach Polki musiały wykazać się w kuchni niesamowitą kreatywnością. Oczywiście świetnie sobie radziły. Można śmiało stwierdzić, że gospodynie w czasie wojny potrafiły ugotować obiad niemalże z niczego.
Jednym z największych problemów był ograniczony dostęp do mąki, bez której nie dało się przygotować nawet podstawowych, sycących potraw. Radzono sobie zastępując ją pospolitymi warzywami z przydomowego ogródka. Chleb pieczono z dodatkiem ziemniaków, a główną bazę dla ciast i tortów stanowiła fasola albo marchew. Nawet budyń robiono z rozgotowanej kapusty, a kawę parzono z żołędzi.

- Podamy między innymi marcepanki bez marcepanu, chleb kartoflany, gołąbki z kiszonej kapusty czy budyń z fasoli. Potrawy będą przygotowane według oryginalnych receptur - mówi Marzena Imiłkowski z bistro Food Art Company.

- Budyń albo kawa zdają się nie być niezbędnym pożywieniem w czasie wojny, ale pozwalały zachować choćby namiastkę normalności - tłumaczy autorka. - Znana jest historia potrawki z królika w śmietanie, którą powstańcy warszawscy postanowili ugościć wizytującego ich generała Tadeusza "Bora" Komorowskiego. W zrujnowanej Warszawie nie było w ogóle mowy o dostępie do tych składników. W zamian usmażyli na olejku do opalania upolowanego na ulicy kota. Podobno nieświadomy niczego generał zjadł obiad ze smakiem.
Więcej anegdot oraz przepisów z czasów okupacji będzie można poznać w sobotę o godz. 17 w Galerii Sztuki Warzywniak zobacz na mapie Gdańska

podczas spotkania z autorką. Wstęp jest wolny. Wcześniej, w godz. 12-18 niektórych z opisanych w książce potraw będzie można spróbować w pobliskim bistro Food Art Company zobacz na mapie Gdańska

.

- Podamy między innymi pierogi ziołowe, zupę ziemniaczaną z koprem, kotlety z jarzyn, rzepę duszoną w karmelowym sosie, marcepanki bez marcepanu czy piernik z marchwi. Potrawy będą przygotowane według oryginalnych receptur z czasów wojny - mówi szef kuchni Marzena Imiłkowski. - Chcemy poprzez tę akcję nie tylko pokazać kuchnię tamtych czasów, ale też podkreślić szacunek do jedzenia i uświadomić ludziom, jak dobrze mają obecnie mogąc przebierać do woli wśród jedzenia na półkach sklepowych.
Część dochodów ze sprzedaży okupacyjnych dań przekazana zostanie potrzebującym, starszym osobom z Oliwy.

Łukasz Stafiejl.stafiej@trojmiasto.pl

Wydarzenia

Kuchnia Okupacyjna. Smakowanie i spotkanie

wieczór literacki, imprezy i akcje charytatywne

Miejsca

Food Art Company Gdańsk, Opata Jacka Rybińskiego 24/7
Nowy Warzywniak Galeria Sztuki Gdańsk, Opata Jacka Rybińskiego 25

więcej artykułów (144)

Opinie (28) 6 zablokowanych

Widok
- Wątki
- Płaski
Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-12-09 06:15

super kartki (7)

za komuny byly kartki i bylo fajnie

zbieracz metali kolorowych
6 lat
- 9 37
Twoja opinia

Zmień treść

za komuny byly kartki i bylo fajnie
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-12-09 06:37
  
  było fajnie bo wtedy byłeś dzieckiem (6)
  
  6 lat
  - 18 5
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2015-12-09 08:17
    
    ja byłam mloda i nie było nam źle- młodemu małżeństwu z małymi dziećmi (5)
    
    mąż miał pracę, dość dobrze zarabiał, codziennie kupowałam lepszą wędlinę bez kolejki w sklepie komercyjnym (na Pomorskiej), dla dzieci sama robiłam soki z owoców z rynku i zupy z warzyw i mięsa kupowanego od cioci spod Gdańska ze wsi, codziennie byliśmy na podwórku z dziećmi, na placu zabaw, brałam jeszcze dzieci sąsiadki ze sobą, a ona moje, gdy ja potrzebowałam więcej zrobi w domu,
    wypożyczaliśmy książki z biblioteki i czytaliśmy je także z dziećmi--nie umiem powiedzieć dlaczego , ale żyło się jakby wolniej, spokojniej
    
    teraz dzieci pracują ( dwoje z czwórki ukończyło dobre studia),
    my także pracujemy z mężem,
    ale teraz na wszystko mniej czasu, gonitwa, brak pieniędzy, a i produkty - choć jest ich full- to jakby nie tej jakości
    
    p.s. ilości mięsa z dawnych kartek nie zjadamy w czasie miesiąca
    
    Beata
    6 lat
    
    14 5
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    mąż miał pracę, dość dobrze zarabiał, codziennie kupowałam lepszą wędlinę bez kolejki w sklepie komercyjnym (na Pomorskiej), dla dzieci sama robiłam soki z owoców z rynku i zupy z warzyw i mięsa kupowanego od cioci spod Gdańska ze wsi, codziennie byliśmy na podwórku z dziećmi, na placu zabaw, brałam jeszcze dzieci sąsiadki ze sobą, a ona moje, gdy ja potrzebowałam więcej zrobi w domu, wypożyczaliśmy książki z biblioteki i czytaliśmy je także z dziećmi--nie umiem powiedzieć dlaczego , ale żyło się jakby wolniej, spokojniej teraz dzieci pracują ( dwoje z czwórki ukończyło dobre studia), my także pracujemy z mężem, ale teraz na wszystko mniej czasu, gonitwa, brak pieniędzy, a i produkty - choć jest ich full- to jakby nie tej jakości p.s. ilości mięsa z dawnych kartek nie zjadamy w czasie miesiąca
    Regulamin dodawania opinii
    - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
      
      2015-12-09 09:06
      
      wyemigruj na Białoruś - wrócą tamte czasy szybciej niż się spodziewasz (2)
      
      6 lat
      
      8 9
      
      Twoja opinia
      
      Zmień treść
      
      Regulamin dodawania opinii
      - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
        
        2015-12-09 10:47
        
        żebyś się nie zdziwił jak tam dobrze jest (1)
        
        lepiej niż w polakowie,
        pojedź i się przekonaj
        
        łąbądek
        6 lat
        
        4 8
        
        Twoja opinia
        
        Zmień treść
        
        lepiej niż w polakowie, pojedź i się przekonaj
        Regulamin dodawania opinii
        
        Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
        
        2015-12-09 11:28
        
        Proponuje odwrotnie: Ty tam pojedz.
        
        6 lat
        
        6 1
        
        Twoja opinia
        
        Zmień treść
        
        Proponuje odwrotnie: Ty tam pojedz.
        Regulamin dodawania opinii
    - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
      
      2015-12-09 11:22
      
      Pier...lenie.
      
      6 lat
      
      0 3
      
      Twoja opinia
      
      Zmień treść
      
      Pier...lenie.
      Regulamin dodawania opinii
    - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
      
      2015-12-09 23:50
      
      Ja tych czasów nie pamiętam ale mój ojciec już tak
      
      i jako wielki ich zwolennik, jakoś dziwnie nie chce się wyprowadzić na Białoruś czy do Chin, Kuby czy Korei Pn. Zawsze go zachęcam jak wspomina te wspaniałe czasy, a jakoś ciągle siedzi w tej złej Polsce.
      
      Wtedy było lepiej, mi też 10 lat temu było lepiej bo byłem MŁODSZY!!!
      
      Dziwne nie?
      6 lat
      
      2 0
      
      Twoja opinia
      
      Zmień treść
      
      i jako wielki ich zwolennik, jakoś dziwnie nie chce się wyprowadzić na Białoruś czy do Chin, Kuby czy Korei Pn. Zawsze go zachęcam jak wspomina te wspaniałe czasy, a jakoś ciągle siedzi w tej złej Polsce. Wtedy było lepiej, mi też 10 lat temu było lepiej bo byłem MŁODSZY!!!
      Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-12-09 06:41

Jeśli chodzi o źródła to podstawą był czarny rynek (2)

na nim można było dostać wszystko - głównie towar przehandlowany przez żołnierzy lub kradziony, drugi to handel wymienny (barter), dopiero na końcu zdobywanie pożywienia ze wsi - głównie warzywa, latem owoce, mąka

6 lat
- 17 0
Twoja opinia

Zmień treść

na nim można było dostać wszystko - głównie towar przehandlowany przez żołnierzy lub kradziony, drugi to handel wymienny (barter), dopiero na końcu zdobywanie pożywienia ze wsi - głównie warzywa, latem owoce, mąka
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-12-09 10:48
  
  i barter, kury za węgiel itd (1)
  
  ale wszystko było i spokój był
  i edukacja dobra
  
  a teraz co?
  6 lat
  - 1 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  ale wszystko było i spokój był i edukacja dobra
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2015-12-09 19:37
    
    A teraz jest już PO
    
    I oby nie wracało
    
    6 lat
    
    0 1
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    I oby nie wracało
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-12-09 07:12

Niemiecki okupant wprowadził system kartkowy, ale był on obliczony w taki sposób, aby zagłodzić Polaków (3)

Czyżby współczesny system korporacyjno-kredytowy?
Zniewolenie technologiczne, napędzany strach przed wykluczeniem?

upiorek
6 lat
- 29 5
Twoja opinia

Zmień treść

Czyżby współczesny system korporacyjno-kredytowy? Zniewolenie technologiczne, napędzany strach przed wykluczeniem?
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-12-09 10:50
  
  rozwiń tą myśl (1)
  
  Niemcy to akurat dobrodzieje wasi
  a nie żaden zmyśłony okupant,
  przynieśli wam edukację i technologię,
  nie skorzystaliście
  
  pogromca matołów
  6 lat
  - 1 6
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Niemcy to akurat dobrodzieje wasi a nie żaden zmyśłony okupant, przynieśli wam edukację i technologię, nie skorzystaliście
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2015-12-09 11:50
    
    Nasi to znaczy czyi konkretnie?
    
    6 lat
    
    4 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-12-09 11:25
  
  Przeciez to ci sami ludze sa u wladzy, jak i byli u wladzy.
  
  6 lat
  - 2 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Przeciez to ci sami ludze sa u wladzy, jak i byli u wladzy.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-12-09 08:20

Poradnik speleologiczny

https://youtube.com/watch?v=37A9YAhNPyI

6 lat
- 1 1
Twoja opinia

Zmień treść

https://youtube.com/watch?v=37A9YAhNPyI
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-12-09 08:57

(4)

dla mnie podawanie takiej tematyki w dziale "rozrywka" jak i nakręcanie biznesu jakimś osobom jest nomen omen niesmaczne
moja śp. Babcia nie raz opowiadała mi jakiej biedy i głodu zaznała w czasach
(głodu zupełnie dla większości z nas niewyobrażalnego) zbrodniczej niemieckiej okupacji, nie raz też wspominała jak owi "cywilizowani" niemcy się zachowywali

6 lat
- 30 4
Twoja opinia

Zmień treść

dla mnie podawanie takiej tematyki w dziale "rozrywka" jak i nakręcanie biznesu jakimś osobom jest nomen omen niesmaczne moja śp. Babcia nie raz opowiadała mi jakiej biedy i głodu zaznała w czasach (głodu zupełnie dla większości z nas niewyobrażalnego) zbrodniczej niemieckiej okupacji, nie raz też wspominała jak owi "cywilizowani" niemcy się zachowywali
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-12-09 11:26
  
  Dzis szmal robi sie n a wszystkim, nie przebierajac w srodkach. $ = bog.
  
  6 lat
  - 3 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Dzis szmal robi sie n a wszystkim, nie przebierajac w srodkach. $ = bog.
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-12-09 11:49
  
  Ale rozumiem ze koszulki zolnierzy wykletych Cie nie martwia? (2)
  
  6 lat
  - 1 3
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2015-12-09 13:23
    
    (1)
    
    osobiście nie noszę takowych, ponadto nie wiem co mają wspólnego z tematem?
    
    6 lat
    
    2 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    osobiście nie noszę takowych, ponadto nie wiem co mają wspólnego z tematem?
    Regulamin dodawania opinii
    - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
      
      2015-12-09 14:19
      
      Bardzo dużo. Skoro obecnie książka jest towarem, narodowe idee też się dobrze sprzedają. Jeśli chociaz jeden gimbus dzięki poznaniu smaku chleba z kartofli poczyta o realiach wojny, to akcja odniesie pozytywny rezultat.
      
      SzK
      6 lat
      
      0 1
      
      Twoja opinia
      
      Zmień treść
      
      Bardzo dużo. Skoro obecnie książka jest towarem, narodowe idee też się dobrze sprzedają. Jeśli chociaz jeden gimbus dzięki poznaniu smaku chleba z kartofli poczyta o realiach wojny, to akcja odniesie pozytywny rezultat.
      Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-12-09 09:31

No ten kot w smietanie to juz istny hardcore :(... (2)

Na co komu takie wspomnienia.

renaNJ
6 lat
- 14 6
Twoja opinia

Zmień treść

Na co komu takie wspomnienia.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-12-09 11:48
  
  Zebys wiedziala co robic jak cos sie zepsuje na wieksza skale
  
  Wychowana w przeswiadczeniu ze zawsze bedziesz ksiezniczka I nic sie zlego nie ma prawa sie stac mozesz odczuwac wstret na mysl, ze trzeba upiec szczura czy przyrzadzic kota dla swojego dziecka.
  
  Ale sa regiony swiata gdzie taki kot to juz calkiem rzadki przysmak.
  
  6 lat
  - 3 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Wychowana w przeswiadczeniu ze zawsze bedziesz ksiezniczka I nic sie zlego nie ma prawa sie stac mozesz odczuwac wstret na mysl, ze trzeba upiec szczura czy przyrzadzic kota dla swojego dziecka. Ale sa regiony swiata gdzie taki kot to juz calkiem rzadki przysmak.
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-12-10 08:10
  
  akurat dla Bora
  
  za to do czego dopuścił to jeszcze i tak za dobry rarytas. Chłopcy i dziewczęta ginęli, dzieci padały z głodu a generał zajadał się królikiem w śmietanie - tak przynajmniej myślał.
  
  Polska wersja Króla szczurów - Generał Kot
  
  maicher
  6 lat
  - 0 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  za to do czego dopuścił to jeszcze i tak za dobry rarytas. Chłopcy i dziewczęta ginęli, dzieci padały z głodu a generał zajadał się królikiem w śmietanie - tak przynajmniej myślał. Polska wersja Króla szczurów - Generał Kot
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-12-09 09:38

Teraz mamy sz-czaw i mirabelki (1)

coś dla tych, co zarabiają minimalną.

ew23
6 lat
- 13 5
Twoja opinia

Zmień treść

coś dla tych, co zarabiają minimalną.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-12-09 11:20
  
  szcz*w jest pyszny i zdrowy
  
  podobnie jak mirabelki
  
  Madej
  6 lat
  - 4 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  podobnie jak mirabelki
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-12-09 13:44

Proponuje (1)

jeszcze kuchnie oświęcimską dla otyłych.Szczyty głupoty.

arek
6 lat
- 8 5
Twoja opinia

Zmień treść

jeszcze kuchnie oświęcimską dla otyłych.Szczyty głupoty.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-12-09 14:15
  
  Arek, mniej kawy sugeruję, niedobory magnezu powodują ociężałość umysłu. Chyba że to już wrodzone.
  
  Dobry pomysł, historię można poznawać także od tej strony, łatwiej zrozumieć jak było i chociaż trochę zbliżyć się do ówczesnych realiów...
  
  SzK
  6 lat
  - 4 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Arek, mniej kawy sugeruję, niedobory magnezu powodują ociężałość umysłu. Chyba że to już wrodzone. Dobry pomysł, historię można poznawać także od tej strony, łatwiej zrozumieć jak było i chociaż trochę zbliżyć się do ówczesnych realiów...
  Regulamin dodawania opinii