Okiem Dietetyka to cykl tekstów o tym, jak i gdzie zjeść zdrowo w Trójmieście. Porady przygotowuje dietetyk Viola Urban. W tym odcinku ocenia olej palmowy. Ostatnio radziła, jak prawidłowo komponować posiłki, a za dwa tygodnie przyjrzy się tematowi wiosennej redukcji tkanki tłuszczowej.
staram się, ale nie zawsze pamiętam
41%
nie, nie zwracam na to uwagi
3%
Tłuszcze są w naszej diecie potrzebne. Według wytycznych Instytutu Żywności i Żywienia powinny one stanowić od 20 do 35 proc. energii dostarczanej z posiłków. Lipidy mają bowiem sporo pozytywnych funkcji np. wydłużają okres sytości, umożliwiają wchłanianie witamin A, D, E oraz K, stanowią substraty do budowy błon komórkowych i hormonów, zatem nie należy się ich wystrzegać. Warto jednak zauważyć, że w przypadku prewencji chorób sercowo-naczyniowych eksperci zwracają uwagę nie tyle na ilość spożywanego tłuszczu, co na jego jakość.
Według najnowszych rekomendacji wydanych przez Amerykańskie oraz Europejskie Towarzystwa Kardiologiczne, tłuszcze nasycone oraz tłuszcze trans powinny być redukowane w naszej diecie na rzecz jedno- i wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Jak na tym tle wygląda wszechobecny w żywności olej palmowy? Przyjrzyjmy się bliżej.
Olej palmowy - kwasy tłuszczowe
Olej palmowy bezpośrednio tłoczony z nasion palmy oleistej jest produktem mało popularnym. To czerwono-brązowa gęsta ciecz, która nie tężeje w temperaturze pokojowej. Taki olej palmowy ma około 49 proc. kwasów tłuszczowych nasyconych (głównie kwasu palmitynowego) i mniej więcej 37% kwasów tłuszczowych jednonienasyconych (głównie oleinowego). Oprócz tłuszczu, nierafinowany olej palmowy zawiera także sporo karotenoidów, którym zawdzięcza swój intensywny kolor.
Okiem dietetyka - porady dietetyczne
Olej palmowy utwardzony lub częściowo utwardzony niestety nijak się ma do swojego pierwotnego składu.
Olej palmowy poddany uwodornieniu i rafinacji staje się bezbarwnym, stałym tłuszczem obfitującym w tłuszcze nasycone oraz kwasy tłuszczowe trans, czyli wszystko to, co autorytety naukowe odradzają w naszej diecie. Instytut Żywności i Żywienia rekomenduje, aby ilość tłuszczu nasyconego w naszej diecie nie przekraczała 20 g dziennie. Tłuszcze trans nie powinny przekraczać wartości 1 proc. ogólnej ilości spożywanych kalorii i powinny pochodzić wyłącznie z produktów, które naturalnie go zawierają (np. z mleka przeżuwaczy oraz jego przetworów), a nie z wysokoprzetworzonych uwodornionych tłuszczów przemysłowych.
Gdzie wykorzystuje się olej palmowy?
Olej palmowy znajdziemy w wielu przetworzonych produktach spożywczych. Dostrzeżemy go w składzie ciastek, chipsów, krakersów, kremach do smarowania pieczywa, niektórych masłach orzechowych, lodach i praktycznie każdej margarynie.
Jest to produkt, który zastępuje w wypiekach droższe i mniej odporne na utlenianie masło.
Właśnie dlatego producenci bardzo chętnie po niego sięgają. Warto zatem wyrobić sobie nawyk czytania składów produktów spożywczych. Okazuje się bowiem, że olej palmowy można spotkać w naprawdę różnych produktach. Często także takich, których na pierwszy rzut oka byśmy o to nie posądzali. Raz jeszcze przypominam, że wysoka zawartość tłuszczu nasyconego (zwłaszcza palmitynowego) oraz tłuszczów trans w naszej diecie przyczynia się do wzrostu poziomu cholesterolu, większego ryzyka powstawania otyłości, a także wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych.
Pozostaje kwestia ekologii
Nie bez znaczenia pozostaje fakt, że produkcja oleju palmowego niszczy lasy tropikalne. Lasy te masowo wycina się pod uprawę palmy oleistej, przez co degradowane są naturalne miejsca bytowania wielu zwierząt np. orangutanów.
Eksperci szacują, że za kilkadziesiąt lat populacja orangutanów w regionach intensywnej uprawy palmy oleistej może całkowicie wyginąć. Chociaż nie jest to bezpośrednio powiązane z dietetyką, postanowiłam o tym wspomnieć, bo to, co jemy, nie wpływa wyłącznie na nasze zdrowie, ale także na zdrowie naszej planety. Chociaż obszar uprawy palm oleistych jest od nas bardzo oddalony, warto przemyśleć konsekwencje, jakie niesie za sobą wspieranie rynku, który masowo korzysta z oleju palmowego w produkcji żywności.
Pamiętajmy, że jest mnóstwo lepszych tłuszczów, jakie możemy wykorzystać w naszej kuchni. Możemy skorzystać z naszego rodzimego rzepaku, śródziemnomorskiej oliwy i różnorodnych orzechów. Olej palmowy zdecydowanie nie powinien dominować w naszej diecie, a nawet jeśli się na takowy zdecydujemy, wybierajmy wersję nierafinowaną i nie poddaną procesowi uwodornienia (utwardzenia).
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy
