Z miłości do herbaty. O pasji, która odmieniła życie

Alicja Olkowska

26 grudnia 2016 (artykuł sprzed 7 lat)

Opinie (51)

"Dla mnie herbata to nie tylko roślina czy napar, który wypijam po jej zaparzeniu. To pretekst, by się spotkać z ludźmi, zatrzymać na chwilę, oderwać od tego całego hałasu, który funduje nam obecny świat."

- Herbata jest z pozoru niezbyt wymagająca: wrzuć saszetkę, zalej wrzątkiem i gotowe. Tak się ją pija w Polsce, choć ten trend powoli się zmienia, oczywiście na lepsze. Gdy ludzie z cynizmem pytają mnie, co mnie osobiście bawi, "No coś ty, herbatki pijesz?", odpowiadam, że warto zapytać miłośnika win, dlaczego nie pije "Cheatou de Jabol", a kawosza kawy rozpuszczalnej - o kulturze picia herbaty, podróży marzeń i herbacianych gustach Polaków rozmawiamy z Maciejem Stafiejem z Gdyni, pasjonatem tego naparu i autorem bloga kursnaherbate.pl.

Jaką herbatę pijesz na co dzień?

tanią, ekspresową herbatę w torebkach liściastą herbatę w torebkach dobrą liściastą herbatę, którą odpowiednio przygotowuję pijam tylko ziołowe herbatki i napary nie pijam herbaty w ogóle

Alicja Olkowska: Zacznijmy od pytania, które jako pierwsze przychodzi mi na myśl: dlaczego akurat herbata?

Maciej Stafiej: Dla mnie herbata to nie tylko roślina czy napar, który wypijam po jej zaparzeniu. To pretekst, by się spotkać z ludźmi, zatrzymać na chwilę, oderwać od tego całego hałasu, który funduje nam obecny świat. Oczywiście, każdy znajdzie tysiąc innych powodów, dla których pije herbatę. Ja odkryłem w niej możliwość rozwoju na różnych płaszczyznach: poznaję kulturę Wschodu, uczę się rozpoznawania smaków i aromatów, a przy okazji staję się bardziej cierpliwy, przynajmniej się staram. Dzięki przygodzie z herbatą poczułem również chęć do odkrywania świata - stałem się bardziej ciekawy rejonów nieco odleglejszych od Europy. Wreszcie, herbata dała mi możliwość poznania wielu wspaniałych osób. Oczywiście zaczynając drogę herbacianą, nie byłem tego wszystkiego świadomy. Po prostu uznałem, że jest to coś ciekawego i warto się nad tym pochylić. No i tak pochylony stoję już ponad dwa lata.

Pamiętasz moment, kiedy poczułeś, że to coś więcej niż kubek z gorącym naparem?

Razem z kolegami, podczas studiów, robiliśmy pierwsze herbaciane zamówienie przez internet. Tak po prostu naszło nas, żeby spróbować czegoś nowego. Wcześniej nie wiedziałem, że produktów herbacianych jest tak dużo. Gdy przeglądaliśmy ofertę jednego ze sklepów internetowych mieliśmy duży problem, żeby cokolwiek wybrać. Trochę na oślep kupiliśmy to, na co było nas stać i czekaliśmy na paczkę. Podczas prób uświadomiłem sobie jak mało wiem o herbacie. Zacząłem więc szukać informacji na ten temat. Był to oczywiście początek, ponieważ takich olśnień doznaję cały czas. Wydaje mi się wtedy, że to właśnie jest "ten" moment, kiedy czuję, że jestem świadomym konsumentem. Jednocześnie zdaję sobie sprawę, jak długa i fascynująca droga herbaciana przede mną. Aż zacieram ręce z ciekawości, co jeszcze mnie na niej spotka.

Miłość do herbaty zaprowadziła cię w dalekie rejony świata, m.in. na Sri Lankę. Jaka to była podróż i co ci dała?

To jest właśnie część tej drogi, o której wspominam we wcześniejszym pytaniu. W pewnym momencie mojego herbacianego rozwoju poczułem, że chciałbym pójść o krok dalej. Poznać miejsca i ludzi, którzy pracują na plantacjach, uprawiają tę roślinę, mają z nią kontakt każdego dnia. Uznałem, że przez tę bezpośredniość będę w stanie dowiedzieć się najwięcej. Tak też się stało. Zebrałem odpowiednią kwotę, wziąłem urlop od szkoły i pracy, i poleciałem w samotną podróż, 7500 kilometrów od domu. Oczywiście nie było to takie łatwe - najpierw trzeba było podjąć decyzję, później zaplanować podróż, wreszcie uzbierać pieniądze i dopiero wtedy polecieć. Wcześniej, przez prawie rok korespondowałem z profesorem, który według tego, co pisał, od 17 lat prowadził plantację herbaty na południu Sri Lanki. W momencie, gdy byłem w środku dżungli, jadąc tuk tukiem z kompletnie nieznanym mi człowiekiem, dotarło do mnie w co się pakuję. Dodam tylko, że o godz. 19 w tropikalnym lesie, Cejlon oświetla jedynie księżyc. Na szczęście człowiek, z którym kontaktowałem się, okazał się prawdziwym plantatorem - wtedy odetchnąłem.

Ten wyjazd dał mi wiele. Przede wszystkim poznałem swoje możliwości. To był test samodzielności, radzenia sobie w trudnych warunkach. Zresztą pierwsza w życiu tak daleka, samotna podróż - uczy, czy się tego chce, czy też nie. Dowiedziałem się również, że jestem w stanie realizować swoje marzenia i cele. Odwiedziłem plantacje herbaty i poznałem ludzi tam pracujących. Mogłem doświadczyć namacalnie tego, co wiele z nas widzi w przetworzonej już postaci. Widziałem krzewy, liście, korzenie, maszyny produkcyjne, spracowane kobiece dłonie, od lat zrywające herbatę, twarze ludzi, dla których praca na plantacji jest całym życiem.

Wreszcie, dzięki podróży na Sri Lankę, mogłem podzielić się tym, co widziałem. Na blogu, który prowadzę czy choćby na różnego rodzaju prelekcjach czy wykładach. Ostatnią i chyba najważniejszą rzeczą, którą odkryłem na Cejlonie, jest pewność, że droga, którą idę jest właściwa.

Parzenie herbaty to dla ciebie pewnego rodzaju rytuał? Jak na co dzień ją przygotowujesz?

Jest to pewien rytuał, choć nie jestem herbacianym purystą. Zdarza mi się pić herbatę ekspresową i wcale się tego nie wstydzę (śmiech). Zazwyczaj jednak parzę herbatę w stylu chińskim, zwanym "gong fu cha". Krótko mówiąc, ta forma przygotowywania herbaty różni się od parzenia herbaty w stylu zachodnim tym, że znaczną ilość herbaty zalewamy niewielką ilością wody. Taki susz parzymy krótko, jednak wiele razy. Dla przykładu, w Polsce, 2g herbaty, zalejemy 250 ml ciepłej bądź wrzącej wody, parząc ją nawet do kilku minut. W Chinach, 6-8g herbaty, zalejemy 150-200 ml ciepłej bądź wrzącej wody. Parzenie trwa wtedy dosłownie od kilku do kilkunastu sekund. Jednak powielane jest nawet do dziesięciu razy, przez co kolejne napary pozwalają nam wydobyć coś innego z zalanych wodą liści.

Oczywiście, powinien temu towarzyszyć pewien rytuał - używanie odpowiedniej ceramiki czy utensyliów herbacianych, jednak kiedy parzymy dla siebie, ostatecznie chodzi tylko o delektowanie się dobrą herbatą. Swój dzień zazwyczaj zaczynam herbatą czarną - choć zdarzają się dni, gdy sięgam po zieloną.

Czy Polacy potrafią pić herbatę? W sklepach wciąż sporo jest "herbat", które są cierpkim w smaku "odpadem" z produkcji liści. A my to pijemy i myślimy, że skoro w reklamie zachwalają produkt, to jest on dobry jakościowo...

Herbata jest z pozoru niezbyt wymagająca - wrzuć saszetkę, zalej wrzątkiem - i gotowe. Tak się ją pija w Polsce, choć ten trend powoli się zmienia, oczywiście na lepsze. Gdy ludzie z cynizmem pytają mnie, co mnie osobiście bawi, "No coś ty, herbatki pijesz?", odpowiadam, że warto zapytać miłośnika win, dlaczego nie pije Cheatou de Jabol, a kawosza - kawy rozpuszczalnej. Tak jest zresztą ze wszystkim, czym się ludzie pasjonują. Moim zdaniem spłycanie herbaty do "przepychacza" jedzenia jest po prostu ignorancją. Z drugiej jednak strony uważam, że każdy pije to, co lubi - i mnie osobiście nic do tego.

Reklama, o której wspominasz, jest jeszcze dla nas silnym bodźcem, choć na szczęście coraz mniej wiarygodnym. Cieszy mnie również to, że Polacy stają się coraz bardziej otwarci i świadomi. Mamy nieograniczony wręcz dostęp do wiedzy, z której potrafimy korzystać. Żyjemy inaczej niż 10 lat temu, bardziej dbamy o to, jak się odżywiamy, uprawiamy więcej sportu. Mam wrażenie, że mamy tendencję do zaniżania własnej wartości, jednak z ręką na sercu mogę powiedzieć, że nie mamy się czego wstydzić. Wręcz odwrotnie - w Polsce jest mnóstwo specjalistów herbacianych, którzy dzielą się swoją pasją.

Zachęcam wszystkich do odkrywania herbaty. Przy każdej nadarzającej się okazji, gdy pada pytanie: "Jaka jest dobra herbata? - mówię: "Taka, jaką lubisz". Jednak byśmy w Polsce mieli lepsze herbaty, musimy ją poznawać, uczyć się i zadawać sprzedawcom mądre pytania. To praca u podstaw, ale pomoże zrozumieć producentom, że nie damy już sobie więcej wcisnąć byle czego.

Dobra herbata to droga pasja?

Chyba jak wszystko, co robimy trochę bardziej serio. Na szczęście podstawowe naczynia do parzenia herbaty możemy kupić za niewielką cenę. Jeśli chodzi o samą herbatę - bywa różnie, gdyż cena nie jest gwarantem jakości. Niestety przestawienie się z kupowania 100 saszetek herbaty za 10 złotych, na wydawanie 15 złotych za 50 gramów produktu bywa ciężkie. Pytanie - czego od herbaty oczekujemy? Jeśli jedynie dodatku do posiłku - saszetki wydają się rozsądnym wyjściem. Jeśli zaś chcemy chcemy poczuć w naparze coś więcej - wybierzmy herbatę liściastą.

Zachęcam wszystkich do odkrywania herbaty. Przy każdej nadarzającej się okazji, gdy pada pytanie: "Jaka jest dobra herbata? - mówię: "Taka jaką lubisz".

Jeśli się nie mylę, najdroższą herbatę piłem w Krakowie. Za 100g suszu trzeba zapłacić 180 zł, co w porównaniu do niektórych Pu Erchów wydaje się wręcz śmieszną ceną - najlepsze z najlepszych można kupić od kilku tysięcy złotych w górę.

Jakie gatunki poleciłbyś laikowi, który chce nauczyć się pić prawdziwą herbatę?

Szczerze? Wszystkie herbaty liściaste są prawidłową odpowiedzią. Według mnie, pijąc różnorodne herbaty możemy zrozumieć czym ona jest. Dlatego nie ograniczałbym wyboru jedynie do jednego rodzaju. Każdy z nich ma w sobie coś wyjątkowego. Jeśli jednak miałbym polecić coś, co może zaciekawić, a nie zszokuje na początek - byłby to Tie Guan Jin - jeden z najpopularniejszych chińskich ulongów.

Jaki będzie twój następny "herbaciany" krok?

Przede wszystkim chcę nadal się rozwijać. Obecnie przygotowuję się do projektu, którego celem jest zwiększenie świadomości o herbacie w Polsce. Wraz z kolegą: Krzysztofem Grothem chcemy wyruszyć w podróż z Indii do Chin, odwiedzając miejsca i spotykając się z ludźmi związanymi z herbatą. Ma to być w pewnym sensie kontynuacja wyjazdu na Sri Lankę, jednak na dużo większą skalę. Planujemy jeszcze lepiej poznać kulturę picia herbaty, odwiedzając plantację, rozmawiając z plantatorami, pracownikami ogrodów herbacianych, osobami produkującymi ceramikę, a także zwykłymi ludźmi, dla których herbata jest częścią dnia codziennego.

Mając wsparcie podróżnika, który rowerem przejechał całą Europę, czuję, że ten projekt może się udać. Szczególnie, że w pojedynkę ciężko byłoby mi zrealizować wszystkie cele. A będzie tego naprawdę dużo. Zaczynając od materiałów wideo z podróży, filmów z plantacji, które będą opowieścią o produkcji herbaty, jej historii i kulturze, poprzez wywiady z ludźmi zajmującymi się uprawą i pracą na plantacjach, kończąc na wartościowych materiałach na temat herbaty udostępnionych na blogach.

Aktualnie poszukujemy partnerów chcących zaangażować się w te działania. Mamy już pierwszych zainteresowanych, jednak projekt wymaga znacznie więcej nakładów.

A kawa? Pijasz?

Oczywiście, że tak. Nie jest to zamiłowanie takie jak w przypadku herbaty, jednak mam w Gdyni nauczyciela, który sprawia, że staję się coraz mniejszym ignorantem w tej materii. Uważam też, że pijąc kawę, wbrew pozorom jeszcze lepiej poznaję herbatę. Uczę się bowiem nowych, często całkowicie odmiennych smaków, które zwiększają moją sensoryczną wrażliwość.

Alicja Olkowskaa.olkowska@trojmiasto.pl

Wywiady

Co jadali dawni gdańszczanie? "Nie była to kuchnia wegetariańska" (50 opinii)
Smaki PRL-u w książce "Ślepa kuchnia" Moniki Milewskiej (330 opinii)
Wojciech Modest Amaro: z farmy prosto na stół (147 opinii)

Opinie (51) 4 zablokowane

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-26 13:32

Ja wolę VIP-a z biedronki

Szpilek
7 lat
- 3 2
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-26 13:59

nie żaden wpolczesny świat. tylko my sami fundujemy innym i sobie (2)

"To pretekst, by się spotkać z ludźmi, zatrzymać na chwilę, oderwać od tego całego hałasu, który funduje nam obecny świat."

Zmiencie sie ludzie to nie potrzeba bedzie wam pretekstu.

szpilek
7 lat
- 3 3
Twoja opinia

Zmień treść

"To pretekst, by się spotkać z ludźmi, zatrzymać na chwilę, oderwać od tego całego hałasu, który funduje nam obecny świat." Zmiencie sie ludzie to nie potrzeba bedzie wam pretekstu.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2016-12-26 14:32
  
  głupiś
  
  igłak
  7 lat
  - 0 4
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  głupiś
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2016-12-26 16:13
  
  mądryś
  
  dobrześ rzekł.
  
  Jaglak
  7 lat
  - 1 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  dobrześ rzekł.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-26 15:00

Uzależniłam się od herbaty przed snem (1)

bez wypicia kubka herbaty nie zasnę.

7 lat
- 3 3
Twoja opinia

Zmień treść

bez wypicia kubka herbaty nie zasnę.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2016-12-26 16:14
  
  ja pije aż nie uwalę się
  
  jedne kubek, drugi trzeci.. czasem i pięc pojdzie.
  
  7 lat
  - 2 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  jedne kubek, drugi trzeci.. czasem i pięc pojdzie.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-26 15:56

Ja również uwielbiam herbatę (1)

Więc parę porad dla nowicjuszy:
- dobra herbata nie musi być droga,
- dobra herbata nie ma też najniższej ceny w sklepie :),
- dobra herbata nie występuje w woreczkach ani nie sprzedają jej znane korporacje, które produkują np. też popularne środki do mycia toalety ;)
- dobre herbaty to herbaty sypane, liściaste,
- dobre herbaty nie są znane wszystkim, bo nie są szeroko reklamowane w telewizji,
- im większe liście tym lepiej - wtedy jest szansa że herbata była zbierana ręcznie,
- drobno posiekane listki zwykle świadczą o zbieraniu mechanicznym, wtedy sieka się wszystko, razem z gałęziami i chińczykami ;), a to w liściach jest najwięcej aromatu,
- nie parzymy herbaty zbyt długo, wtedy wydzielają się substancje nadające goryczkę, aczkolwiek niektórzy to lubią - np. ja,
- polecam kupić i porównać herbaty chińskie i indyjskie - mają inne aromaty,
- w herbatach aromatyzowanych zwracamy uwagę aby faktycznie posiadły w sobie nie aromat identyczny z naturalnym ("czyli po prostu perfumowane"), ale naturalny składnik.

7 lat
- 10 1
Twoja opinia

Zmień treść

Więc parę porad dla nowicjuszy: - dobra herbata nie musi być droga, - dobra herbata nie ma też najniższej ceny w sklepie :), - dobra herbata nie występuje w woreczkach ani nie sprzedają jej znane korporacje, które produkują np. też popularne środki do mycia toalety ;) - dobre herbaty to herbaty sypane, liściaste, - dobre herbaty nie są znane wszystkim, bo nie są szeroko reklamowane w telewizji, - im większe liście tym lepiej - wtedy jest szansa że herbata była zbierana ręcznie, - drobno posiekane listki zwykle świadczą o zbieraniu mechanicznym, wtedy sieka się wszystko, razem z gałęziami i chińczykami ;), a to w liściach jest najwięcej aromatu, - nie parzymy herbaty zbyt długo, wtedy wydzielają się substancje nadające goryczkę, aczkolwiek niektórzy to lubią - np. ja, - polecam kupić i porównać herbaty chińskie i indyjskie - mają inne aromaty, - w herbatach aromatyzowanych zwracamy uwagę aby faktycznie posiadły w sobie nie aromat identyczny z naturalnym ("czyli po prostu perfumowane"), ale naturalny składnik.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2016-12-26 16:10
  
  Zapomniałem dodać, że niektóre tanie, popularne herbaty, zwłaszcza w woreczkach, nasączane są ekstraktem z herbaty. Dzięki temu błyskawicznie się zaparzają, ale nie ma to już wiele wspólnego z prawdziwą herbatą ani z jej właściwościami. Większość z nas pije to na co dzień. Jest to trochę taki odpowiednik kawy rozpuszczalnej w świecie herbat.
  
  7 lat
  - 2 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Zapomniałem dodać, że niektóre tanie, popularne herbaty, zwłaszcza w woreczkach, nasączane są ekstraktem z herbaty. Dzięki temu błyskawicznie się zaparzają, ale nie ma to już wiele wspólnego z prawdziwą herbatą ani z jej właściwościami. Większość z nas pije to na co dzień. Jest to trochę taki odpowiednik kawy rozpuszczalnej w świecie herbat.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-26 17:29

Takze zawsze bylem herbaholikiem.

Starannie dobrane mieszanki herbaty I parzone w sposob jaki tylko Chinczycy zalecaja to rozkosz wieksza niz smak szampana. Nigdy nie oszczedzalem na kupowaniu przeroznych gatunkow herbaty importowanej z wielu krajow na swiecie. Takie herbaty sa bardzo drogie. Poza tym takie wysoko gatunkowe herbate ja pije bedac zupelnie sam I nigdy zaraz po jedzeniu. Bo to pomaga delektowac sie nia. Kawe lubie takze ale herbata jest pierwsza. Dodam tu I rozczaruje niektorych ze torebkowane herbaty z tak znanych firm jak Twinnings, Tetley czy Lipton nie pije juz wcale poniewaz to zwykla taniocha I wcale herbata nie smakuje. Takie rzeczy to mozna pic rano jak jesz sniadanie (np. chleb z kielbasa I serem) I trzeba czyms zapic bo na sucho sniadania nie zjesz.

Marynarz
7 lat
- 4 0
Twoja opinia

Zmień treść

Starannie dobrane mieszanki herbaty I parzone w sposob jaki tylko Chinczycy zalecaja to rozkosz wieksza niz smak szampana. Nigdy nie oszczedzalem na kupowaniu przeroznych gatunkow herbaty importowanej z wielu krajow na swiecie. Takie herbaty sa bardzo drogie. Poza tym takie wysoko gatunkowe herbate ja pije bedac zupelnie sam I nigdy zaraz po jedzeniu. Bo to pomaga delektowac sie nia. Kawe lubie takze ale herbata jest pierwsza. Dodam tu I rozczaruje niektorych ze torebkowane herbaty z tak znanych firm jak Twinnings, Tetley czy Lipton nie pije juz wcale poniewaz to zwykla taniocha I wcale herbata nie smakuje. Takie rzeczy to mozna pic rano jak jesz sniadanie (np. chleb z kielbasa I serem) I trzeba czyms zapic bo na sucho sniadania nie zjesz.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-28 02:02

Herbata z mlekiem
!'p

7 lat
- 1 0
Twoja opinia

Zmień treść

Herbata z mlekiem !'p
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-28 02:03

F

Lapsang souchong

7 lat
- 1 0
Twoja opinia

Zmień treść

Lapsang souchong
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-01-11 09:30

człowiek z pasja,najleiej od razu go zbesztać...
polsko sc
gratuluje pomysłu na siebie,wielu ludzi z zazdrosci opluwa ale to tylko powinno dodac pewnosci ze to co Pan robi ma sens
pozdrawiam

zwierzak
7 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

człowiek z pasja,najleiej od razu go zbesztać... polsko sc gratuluje pomysłu na siebie,wielu ludzi z zazdrosci opluwa ale to tylko powinno dodac pewnosci ze to co Pan robi ma sens pozdrawiam
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-04-18 09:36

Tylko tą herbatę piję.

Ja z kolei piję herbaty od Teekanne. Dostałem jako prezent kolekcje herbat i są bardzo aromatyczne i smaczne. Teraz to tylko u nich kupuję herbaty. Po prostu uwielbiam Rooibos Caramel i Vanilla. Zachęcam do spróbowania =) http://www.teekanne.pl/

6 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

Ja z kolei piję herbaty od Teekanne. Dostałem jako prezent kolekcje herbat i są bardzo aromatyczne i smaczne. Teraz to tylko u nich kupuję herbaty. Po prostu uwielbiam Rooibos Caramel i Vanilla. Zachęcam do spróbowania =) [URL]http://www.teekanne.pl/[/URL]
Regulamin dodawania opinii